Χειμάδι, Χειμαδιόν, Βράπτσιν

O μικρός αυτός οικισμός βρίσκεται στην άκρη της Χειμαδίτιδας λίμνης. Η Χειμαδίτιδα είναι λίμνη της βόρειας Ελλάδας που βρίσκεται στα νότια του νομού Φλώρινας κοντά στα σύνορα με τον νομό Κοζάνης. Είναι μία από τις λίμνες της υδρολογικής λεκάνης που σχηματίζεται ανάμεσα στα όρη Βέρνο, Βόρας, Άσκιο και Βέρμιο και που περιλαμβάνει ακόμα τις λίμνες Βεγορίτιδα, Πετρών και Ζάζαρη. 

Το Χειμάδι το συναντάμε σε οθωμανικό κατάστιχο του 15ου αιώνα. Το 1912 ήταν ένα μικρό χωριό 40 μουσουλμάνων Τούρκων αλλά οι μουσουλμάνοι κάτοικοι του χωριού, αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν το 1924 στην Τουρκία.



''Το 1928 είχαν έρθει και ζούσαν εδώ 50 χριστιανοί από το Λέχοβο. Τον οικισμό αυτό, λίγα σπίτια και αρκετά κτήματα τον αγοράζουν από τους Τούρκους οι Τάτσης Αναστάσιος και Στεφανίδης (όνομα άγνωστο). Παιδιά αυτών αντίστοιχα, είναι ο Τάτσης Νικόλαος ο Τάτσης Ευάγγελος ο Στεφανίδης Πέτρος και ο Στεφανίδης Κων/νος. Υπάρχει ακόμη και ένας καινούργιος ίσως συνιδιοκτήτης ο Δήμου Πέτρος και είναι όλοι τους Λεχοβίτες.
Τα κτήματα που αγόρασαν (από τους Τούρκους) οι παραπάνω αναφερθέντες, δεν τα καλλιεργούν οι ίδιοι. Τα νοίκιαζαν στους Τούρκους κι αυτοί έμεναν στο Λέχοβο.
Ένας απ' αυτούς τους Τούρκους, ο Νεμέτσε, απείλησε να κατασχέσει τα κτήματα των Ελλήνων, γιατί τα νοίκιαζε για πάρα πολλά χρόνια.
Τότε οι Τάτσης Γεώργιος ο Τάτσης Ηλίας ο Στεφανίδης Θεόδωρος ο Στεφανίδης Δημήτριος και ο Στεφανίδης Λάμπρος (εγγόνια των παραπάνω) προσέφυγαν στη δικαιοσύνη.
Το δικαστήριο έγινε στη Φλώρινα. Εκεί μαζί με τους ιδιοκτήτες πήγαν και 40 μάρτυρες καβάλα στ’ άλογά τους. Το δικαστήριο κέρδισαν οι Έλληνες.
Από ’κει και πέρα όμως αναγκάζονται να φύγουν από το Λέχοβο και πάνε και μένουν μόνιμα στο Χειμάδι οικογενειακός όλοι τους. Μένουν στο Χειμάδι και καλλιεργούν τα κτήματα. Φυτεύουν καλαμπόκι, κριθάρι, βρίζα, σιτάρι. Βάζουν μποστάνια με καρπουζιές και πεπονιές. Στους κήπους φυτεύουν λαχανικά, φασολιά, πιπεριές, ντομάτες κ. α.



Υψόμετρο 600μΑγοράζουν βόδια και οργώνουν τα χωράφια τους. Ανανεώνουν τα παλιά σπίτια και χτίζουν και μερικά καινούργια.
Είναι περίπου 50 άτομα όλοι οι κάτοικοι. Σχολείο δεν υπάρχει. Τα παιδία των οικογενειών, τους μήνες που λειτουργούν τα σχολεία μένουν σε συγγενής τους στο Λέχοβο, για να παρακολουθούν τα μαθήματα. Επιστρέφουν στο Χειμάδι τους καλοκαιριάτικους μήνες και ζουν με την οικογένειά τους.
Μια εκκλησία υπάρχει μικρή, του Αγίου Κοσμά. Λειτουργεί μερικές φορές, εάν υπάρχει διαθέσιμος παπάς από τα γύρω χωριά.
Κατά το 1935 αρχίζουν να ψαρεύουν στα νερά της λίμνης. Υπάρχει πολύ μα πάρα πολύ ψάρι. Σε μια βραδιά οι ψαράδες πολλές φορές πιάνουν ως και 100 οκάδες ψάρια.
Στα χρόνια της κατοχής 40-41 έρχονται και οι ψαράδες της Καστοριάς και ψαρεύουν στη λίμνη του Χειμαδιού. Από πολλά χωριά της γύρω περιοχής ακόμα και από της Φλώρινας, έρχονται οι κάτοικοι για να αγοράσουν τα ψάρια, γιατί όπως ξέρουμε τα χρόνια αυτά υπάρχει έλλειψη τροφίμων (πείνα). Τα ψάρια δεν πληρώνονται με χρήματα, τα οποία κιόλας λείπουν. Γίνεται ανταλλαγή με είδος. Τα χώρια της Φλώρινας φέρνουν σιτάρι, φασόλια και παίρνουν ψάρια.
Το Μάρτιο του 1944 αναγκάζονται να φύγουν οικογενειακός από το Χειμάδι, γιατί εκεί γίνεται πόλεμος, μεταξύ των ανταρτών και κατοίκων του Βαρυκού και πηγαίνουν να μείνουν στο Λέχοβο. Μένουν εκεί ως τον Οκτώβριο.
Κάθε μέρα πηγαίνουν το πρωί στο Χειμάδι, οι άντρες περισσότερο, καλλιεργούν τα κτήματα τους και το βράδυ φοβούμενοι τους αντάρτες επιστρέφουν στο Λέχοβο.
Μετά τον Οκτώβριο γυρίζουν και πάλι οικογενειακός στο Χειμάδι.
Το 1948 αρχίζει ο εμφύλιος μεταξύ ανταρτών και στρατού. Οι κάτοικοι κινδυνεύουν από τον πόλεμο αυτό. Και γι' αυτό ο στρατός ξεσηκώνει τους κατοίκους του Χειμαδιού και τους μεταφέρει, για να είναι ασφαλείς, στο Αμύνταιο. Παίρνουν μαζί τους όλα τα υπάρχοντα και τα ζωντανά τους (πρόβατα, αγελάδες). Μένουν στο Αμύνταιο ως το 1949.
Το φθινόπωρο του 1949 επιστρέφουν στο Χειμάδι. Εκεί συνέχισαν να ζουν όπως και πριν. Εν τω μεταξύ τα παιδιά τους μεγαλώνουν, παντρεύονται και σιγά σιγά εγκαταλείπουν το χειμάδι. Πηγαίνουν στο Λέχοβο, Αμύνταιο, Γιδά, Θεσσαλονίκη, και στην Πτολεμαΐδα.
Στο Χειμάδι μένουν πια λίγες οικογένειες. Δυο από αυτές επιχειρούν να κάνουν κτηνοτροφική μονάδα (αγελάδων), αλλά δεν τα καταφέρνουν και την διαλύουν. Γύρω στο 1960 μένουν ακόμα πιο λίγες οικογένειες μόνιμα στο Χειμάδι. Καλλιεργούν τα κτήματα, αλλά μένουν στο Λέχοβο. Σήμερα καλλιεργούν, τα κτήματα των δικών τους αλλά και τα ξένα τα οποία νοικιάζουν ο Στεφανίδης Παντελής και ο Τζίκας ο Πέτρος.
Από τους κατοίκους του Χειμαδιού, πολλοί ζουν στο Λέχοβο, άλλοι στο Αμύνταιο, Καστοριά, Πτολεμαΐδα, Νάουσα, και στην Θεσσαλονίκη.
Στην Αμερική ζει ο γιος και τα εγγόνια του Στεφανίδη Ευάγγελου και η εγγονή τον Γ. Τάτση. Στην Αυστραλία ζει ο Στεφανίδης Ζήσης με τα παιδιά του και τα εγγόνια.''

Βράπτσιν καζά Φλωρίνης, μουσουλμανικός οικισμός [Χάρτης Κοντογόνη].

Βράπτσιν Φλωρίνης, 29 μουσουλμάνοι [Χαλκιόπουλος 1910].

Βράπτιν (μαζί με τον οικισμό Χίντσκο) Σόροβιτς, 28 άτομα (10 άρρενες και 18 θήλεις) [Απαρίθμηση 1913].

Βρόπφιν Φλωρίνης, αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Στρεμπρένου [ΦΕΚ 259 / 21.12. 1918].

Βρόπφιν ή Βράψιν Φλωρίνης, 47 άτομα (24 άρρενες και 23 θήλεις) [Απογραφή 1920].
Μετονομασία του οικισμού από Βράπτσιν σε Χειμάδι [ΦΕΚ 346 / 4. 10. 1926].

Βράψιν, μουσουλμανικός οικισμός, έφυγαν 7 οικογένειες μουσουλμάνων (47 άτομα) [Πελαγίδης].

Χειμάδιον Φλωρίνης, 56 άτομα (37 άρρενες και 19 θήλεις), εκ των οποίων 25 ήταν πρόσφυγες πού ήρθαν μετά το 1922 (16 άρρενες και 9 θήλεις). Ένας ήταν ομοδημότης, 30 ετεροδημότες και 25 αλλοδαποί [Απογραφή 1928].

Χειμάδιον Φλωρίνης, 15 άτομα (5 άρρενες και 10 θήλεις) [Απογραφή 1940].

Στις μεταπολεμικές απογραφές ο πραγματικός πληθυσμός ήταν: 1951 (έρημο), 1961 (23), 1971 (8), Στη συνέχεια ερημώνεται.

Εργασία του συνταξιούχου Δασκάλου Κοσμά Τατσίδη, εργασία του 5ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας, Χωριά- Οικισμοί του Ν. Φλώρινας που δεν κατοικούνται, Φλώρινα Μάιος 2000.